Het “nieuwe normaal”, is er een “terug naar normaal”?
Henk Wubbolts
Koos (J.H.) Speenhoff (1869-1945) dichtte in 1916 het lied Gelijkenissen; Hieruit 2 strofen:
t Leven is zoet en de wereld is krom,
de liefde is blind, maar dat doet ze derom.
Zoo min als een nachtpit een pompzwengel is,
Zoo min is een bloemkool een Engelse miss.
Het effect van de pandemie is, dat we gaan spreken / schrijven over “vóór de crisis” en “na de crisis”.
Los van allerlei columns/praatprogramma’s/beschouwingen, is de vraag: wie bepaalt de ‘norm’?
Welke persoon, welke instantie bekleedt het moreel gezag, geeft de koers aan? Is er een ‘moreel gezag’? Verwachten we een verschil tussen “vóór de crisis” en “na de crisis”? Gaan we ons anders gedragen?
Massaal zijn mensen in de problemen geraakt, is een ‘niet-normale’ situatie ontstaan. Onbureaucratisch snel hebben overheden en particulieren gereageerd op deze ‘abnormaliteit’. (A) Met omgangs- en gedragsregels, (B) Met een vorm van solidariteit (al dan niet met bureaucratische procedures). Anders dan wij gewend waren onder de adagia vrijheid, blijheid en marktwerking d.i. je eigen broek ophouden / accepteer het risico van vrij ondernemerschap. Nationale overheden+gezondheidsinstanties bepalen nu de norm: eerst de druk van de ziekenzorg af, dan meer ‘vrijheden’. Dat betekent, dat ten gunste van de sector gezondheid elf andere maatschappelijke sectoren (a) verliezen moeten accepteren, (b) zullen moeten herschikken, en / of (c) toekomstplannen moeten herzien. En ieder individu krijgt gedragsregels opgelegd.
Om concreet te worden: loop in gedachten de volgende maatschappelijke sectoren langs. Onderwijs en opleiding; Loonafhankelijke productie, ondernemerschap en winstmaximalisatie; Internationale samenwerking, vredesactiviteiten, rechtvaardigheidsbevordering; Burgerparticipatie; Sociale gelijkheid; Gender gelijkheid; Wonen en spreiding in de ruimte; Sociale netwerken en ontspanning; Energie, grondstoffenbeheer, water; Voedselvoorziening; Natuurbeheer. En al deze sectoren van de maatschappij moeten hun bijdrage bieden tegen een serie maatschappelijke problemen naast de virusinfectie. Om een paar problemen te noemen: klimaatverschuiving, opwarming van de oceanen, chemische verontreiniging, biodiversiteitsverlies.
Is er een nieuwe normaliteit? Wie geeft de koers aan?
Zoo min als een nachtpit een pompzwengel is, …..
Van de ‘nachtpit’ horen we nauwelijks nog “help, wij verzuipen!”. Het is de vraag, of ‘pompzwengels’ zijn of haar stem met gezag laten klinken in een andere richting dan “deze wereld wordt nooit meer de oude“. De ‘pompzwengel’ grossiert dra in rozegeur-en-maneschijn. Frans Timmermans zal nog problemen krijgen om steun te behouden voor zijn EU-beleid Green Deal.